بازتاب آراء فلوطین در زیبایی‌شناسی هنر ایرانی _اسلامی (با تأکید بر کتاب‌آرایی و معماری)

همزمان با شروع نهضت ترجمه در جهان اسلام، تعداد بسیاری از منابع فلسفی و الهیات به زبان عربی برگردان شد و اندیشمندان از این منابع استفاده کردند. فلوطین از فیلسوفان قرن سوم میلادی با فلسفه نو افلاطونی، به دلیل نزدیک کردن اندیشه‌های افلاطون و ارسطو به یکدیگر توانست بر اندیشه‌های بسیاری از فیلسوفان اسلامی، تأثیر گذارد؛ چنان که می‌توان اثر بسیاری از اندیشه‌های فلوطین را در افکار فلسفی عارفان اسلامی، زیبایی‌شناسی و هنر در فرهنگ اسلامی و بر پیکره فهم دینی مسلمانان یافت. هدف این مقاله بررسی آراء فلوطین در باب هنر و بازتاب آن در زیبایی شناسی هنر اسلامی، با تاکید بر حوزه کتاب آرایی و معماری است. سوالاتی که مقاله به آن‌ها پاسخ می‌دهد: -         آراء فلوطین در باب هنر و زیبایی شناسی کدامند؟ -         شاخصه‌های زیبایی شناسی هنر اسلامی چیست؟ -         کدام یک از آراء فلوطین در زیبایی شناسی هنر اسلامی دیده می‌شود؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که آراء مطرح شده از سوی فلوطین در باب هنر، بر اصول و سنت کتاب آرایی و معماری ایرانی _ اسلامی تأثیر گذار بوده و نظریات فلوطین پس از بازاندیشی و بازنویسی توسط متفکران مسلمان، به هنر ایرانی _ اسلامی راه یافت. این اصول عبارت‌اند از: نور بسیط و منتشر، رنگ‌های تخت و خالص با منشاء فلزی، حرکات مارپیچ و دایره وار که متأثر از فلسفه وحدت وجودی فلوطین است. روش تحقیق مقاله، توصیفی _ تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات آن، کتابخانه ای می‌باشد. جامعه آماری شامل نمونه‌های آثار کتاب آرایی و معماری ایرانی _ اسلامی به شیوه گزینشی است.